Osobowość paranoiczna

Osobowość paranoiczna

O zaburzeniach osobowości można mówić wtedy, kiedy pewne cechy charakteru człowieka są skrajnie nasilone i utrudniają mu właściwe funkcjonowanie. Jednym z tego typu zaburzeń jest osobowość paranoiczna, nazywana także paranoidalną.



Człowieka o osobowości paranoicznej charakteryzuje wroga postawa wobec innych ludzi. Paranoik jest nieufny i obawia się, że wszyscy dążą do tego, aby wyrządzić mu krzywdę. Taka postawa dotyczy nawet najbliższego otoczenia, między innymi partnera życiowego. W rezultacie osoba cierpiąca na to zaburzenie wycofuje się z życia towarzyskiego. Nie zwierza się innym, gdyż obawia się, że wszystkie informacje mogą zostać wykorzystane przeciw niej. Paranoik nie pozwala sobie na swobodę w relacjach międzyludzkich, ponieważ odczuwa potrzebę ciągłego zachowywania ostrożności i czujności. Doszukuje się próby ataku na własną osobę nawet w zachowaniach, które nie mają żadnych złych intencji. Taki człowiek wykazuje także przesadną wrażliwość na krytykę oraz życiowe niepowodzenia. Z trudem wybacza wyrządzone krzywdy i przez długi czas rozpamiętuje nawet najmniejsze zniewagi. Psychologowie nie są zgodni co do źródeł rozwoju zaburzeń paranoicznych.

Jedna z hipotez wskazuje na krzywdy doznane w dzieciństwie i związaną z tym chęć odwetu. Zdaniem Sullivana osobowość paranoiczna wiąże się z silnym poczuciem zagrożenia. Terapia paranoików nie jest prosta, przede wszystkim ze względu na ich nieufność i silny lęk przed zwierzaniem się. Często takie osoby nie są świadome tego, że mają jakiś problem. Psychoterapeuta podejmujący się pracy z paranoikiem musi zdobyć jego zaufanie, co jest bardzo trudnym zadaniem.